*Γράφει ο Λεωνίδας Παλαιοδήμος.
Η Ήπειρος είναι ενιαία περιοχή ιστορικά, πολιτισμικά, γεωγραφικά και εθνολογικά. Η γεωπολιτική πραγματικότητα του τελευταίου αιώνα είναι αυτή επέβαλλε τον διαμελισμό της στη Βόρειο Ήπειρο (ΒΗ) που βρίσκεται στην επικράτεια της Αλβανίας και το νότιο τμήμα που διοικείται από την Ελλάδα.
Ο διαμελισμός δεν είχε μόνο διοικητικές συνέπειες. Τα δυο κομμάτια της Ηπείρου είχαν αντίθετες πορείες στον εικοστό αιώνα με θύμα τους Βορειοηπειρώτες. Η ΒΗ ακολούθησε την Αλβανία στην κομμουνιστική χειμερία νάρκη κατά τη διάρκεια της οποίας οι πολίτες φυτοζωούσαν σε μια οργουελική δυστοπία. Ιδιαίτερα, οι Έλληνες της ΒΗ υπέστησαν τα πάνδεινα επειδή θέλησαν να κρατήσουν ζωντανή την αγάπη τους για το Έθνος και την Ορθοδοξία.
Όταν έπεσε το κομμουνιστικό καθεστώς άφησε πίσω του μια χώρα σε τριτοκοσμική κατάσταση. Με το που άνοιξαν τα σύνορα, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, Έλληνες της ΒΗ και Αλβανοί, ξεχύθηκαν στην Ελλάδα αφήνοντας μια ερημωμένη ΒΗ.
Το Αργυρόκαστρο, οι Άγιοι Σαράντα, η Κορυτσά, τα χωριά της Δρόπολης και του Βούρκου έχασαν το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού πληθυσμού τους. Ταυτόχρονα έλαβαν χώρα εσωτερικές μετακινήσεις από διάφορες περιοχές της Αλβανίας και το Κόσοβο προς το νότο.
Έτσι, το ελληνικό στοιχείο είναι πλέον μειονότητα στις πόλεις που άλλοτε κυριαρχούσε. Σπάνια θα ακούσεις παιδικές φωνές στα πρώην μεγαλοχώρια που κάποτε έσφυζαν από ζωή. Γιατί να μείνει κάποιος στα χωριά της Δρόπολης όπου ο ηλεκτρισμός και η σταθερή ροή πόσιμου νερού δεν είναι δεδομένα; Γιατί να μην μετακομίσει ο οικογενειάρχης στην Ελλάδα όπου τα σχολεία και τα νοσοκομεία, παρά τα όποια προβλήματά τους, είναι ασύγκριτα καλύτερα των αντίστοιχων στη ΒΗ;
Φθάσαμε στο σήμερα όπου η μόνη ουσιαστική εστία αντίστασης στον ξεριζωμό είναι η Χειμάρρα. Η αγέρωχη κωμόπολη και τα χωριά της, ανάμεσα στα Κεραύνια Όρη και το Ιόνιο Πέλαγος, που πεισματικά κρατάει την ελληνικότητά της για τρεις χιλιετίες. Η περιοχή και οι κάτοικοί της πολιορκούνται από το Αλβανικό Κράτος εδώ και χρόνια με διττό στόχο.
Πρώτον, την υφαρπαγή των περιουσιών σε μία περιοχή ανεκτίμητης φυσικής ομορφιάς με τεράστιες τουριστικές και οικονομικές προοπτικές. Δεύτερον, την έξωση των Ελλήνων μέσω της απώλεια της γης τους.
Η τελευταία αντίδραση των Χειμαρριωτών στις μακρόχρονες διώξεις ήταν η εκλογή του Φρέντυ Μπελέρη στη θέση του δημάρχου Χειμάρρας το Μάιο του 2023, του de facto ηγέτη των Ελλήνων της ΒΗ τα τελευταία χρόνια.
Το Αλβανικό Κράτος απάντησε στην αναμενόμενη εκλογή με τη σύλληψή του δύο ημέρες πριν τις εκλογές με την κατηγορία της εξαγοράς ψήφων. Έκτοτε τον κρατάει προφυλακισμένο εδώ και περίπου τρεις μήνες δίχως δίκη και χωρίς η προφυλάκιση να μπορεί να δικαιολογηθεί. Θα μπορούσε να αφεθεί ελεύθερος ώστε να ασκεί τα δημαρχιακά του καθήκοντα μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης.
Δεν γνωρίζω αν ο Φ. Μπελέρης προέβη στις πράξεις για τις οποίες τον κατηγορούν. Δεν το θεωρώ πιθανό, αλλά αυτό θα φανεί στο δικαστήριο όταν αυτό γίνει. Όμως, είμαι βέβαιος ότι η σύλληψη και η επακόλουθη παρατεταμένη, χωρίς δίκη, στέρηση της ελευθερίας του ήταν προμελετημένη με τους εξής στόχους:
πρώτον, να τιμωρήσει τους Χειμαρριώτες που αντιστέκονται στην απόπειρά ξεριζωμού τους και δεύτερον, να αποθαρρύνει τους Έλληνες της ΒΗ να ακολουθήσουν το δρόμο του βγαίνοντας μπροστά και διεκδικώντας την προστασία των δικαιωμάτων τους.
Η Ελληνική Κυβέρνηση έχει φανεί κατώτερη των περιστάσεων όσον αφορά στις πιέσεις που (δεν) ασκεί στη γειτονική χώρα για την άρση της καταχρηστικής κράτησης του εκλεγμένου Δημάρχου Χειμάρρας, ο οποίος, εκτός από ομογενής, είναι και Έλληνας πολίτης. Ενώ μέχρι πρόσφατα η Κυβέρνηση της Ελλάδος έδειχνε ότι στήριζε και ίσως ενθάρρυνε τις προσπάθειες του Φ. Μπελέρη και των Χειμαρριωτών, η αναιμική στάση της των τελευταίων 80 ημερών προκαλεί απογοήτευση.
Πρέπει να αποφασίσουμε ως Έθνος αν θέλουμε τους Έλληνες της ΒΗ να μείνουν και να ευημερήσουν στον τόπο τους ώστε να συνεχίσουν την τρισχιλιετή ιστορία τους ή αν δεν μας νοιάζει αν ξεριζωθεί ακόμη μια εστία του εκτός των συνόρων Ελληνισμού. Εάν επιθυμούμε το πρώτο, τότε δεν υπάρχει άλλη επιλογή από την άνευ όρων στήριξη των Χειμαρριωτών μέχρι να διασφαλιστεί ότι θα μπορούν να ζουν στον τόπο τους με αξιοπρέπεια και σε ειρήνη. Οι προεκλογικές φιέστες του Πρωθυπουργού στη ΒΗ και τα κούφια λόγια δεν αρκούν. #FreeBeleri
*Ο Λεωνίδας Παλαιοδήμος εργάζεται ως επίκουρος καθηγητής νοσοκομειακής ιατρικής στην Ιατρική Σχολή Albert Einstein της Νέας Υόρκης.
